Rotterdam Sportcentrum 1974

Info

Welkom

Sportcentrum Kralingen is gebouwd in 1974 en in 1976 in gebruik genomen. Sinds juli 2020 is het compleet vernieuwd. Na 44 jaar intensief gebruik heeft het een facelift gekregen en is er een duurzaamheidsslag geslagen. Het Sportcentrum is nu het mooiste en duurzaamste sportcentrum van Rotterdam. Door onder andere gevelisolatie, dubbel glas, zonnepanelen en stadsverwarming is het energieverbruik bijna nihil en met de nieuwe gevel straalt het Sportcentrum uit dat hier sport leeft.

Gouden tip

"Als je gaat beginnen met verbouwen, doe dat in overleg met je gebruikers. Je kunt wel allemaal mooie plannen bedenken maar uiteindelijk heeft de sporter daar natuurlijk last van. Hun enige belang is gewoon doorsporten en dat moet je goed met elkaar organiseren. Als je goed je ambitie deelt, dus ook zorgt dat je vanaf het begin mensen meeneemt en uitlegt hoe het gaat worden, dan zijn ze ook bereid om een offer te brengen. Om af en toe in het stof te zitten of te balen dat de douche het niet doet."

"En voor duurzaam zou ik dan willen zeggen, zoek ook de mogelijkheden, kijk verder dan de bestaande mogelijkheden. Wij hebben Breijer gevraagd, maak eens een energiescan. We hebben met de stad gesproken over, wat vinden jullie belangrijk en kunnen we daar nog iets mee? Je kan natuurlijk dekking vinden in de onderhoudsbudgetten maar je kan ook dekking vinden in de energie budgetten. Als je wat meer disciplines bij elkaar harkt dan krijg je ook de ruimte om wat meer voor elkaar te krijgen."

"Wij hebben natuurlijk ook onze organisatie net even iets anders ingesteld. We hebben voor duurzaam echt een clubje mensen dedicated gemaakt om naast de bestaande onderhoudsorganisaties of projectorganisaties hiermee bezig te zijn."

Instelbaarheid Verlichting

"De LED verlichting waarmee de zaal verlicht wordt, is in te stellen in verschillende helderheden. Meer helderheid kost meer energie, dus als het niet nodig is dan staat hij lager. Daar is allemaal over nagedacht."

"We kunnen hem op 3 standen laten draaien. De hardste stand is 750 lux, dat is bijvoorbeeld wat de KNVB aan helderheid eist als er door hoofdklasses hier gespeeld wordt. Als hier getraind en gesport wordt door de gewone verenigingen dan staat hij op ongeveer 500 lux. Voor scholen die komen gymmen hebben we maar 300 lux nodig."

"Sporters die veel omhoog moeten kijken, hebben ook graag minder helderheid. De badmintonners die hier spelen willen bijvoorbeeld liever sporten met minder licht."

Duurzaam Verbouwen

"We zijn gaan verbouwen terwijl er gewoon gesport werd. Van de 4 kleedkamers bleven er steeds 2 in gebruik en de ruimtes boven zijn ook stuk voor stuk gedaan, waardoor huurders tijdelijk een andere ruimte konden gebruiken. Tijdens de corona lockdown moesten we tijdelijk dicht. In die tijd heeft de aannemer sneller dan gepland kunnen werken omdat alles ruimtes toen niet in gebruik waren."

"We hebben gekozen voor renoveren in plaats van slopen en nieuwbouw. Dat is qua circulariteit mooi, maar scheelt uiteraard ook financieel. Ik denk dat het ongeveer 50% scheelt. Het is een lastige locatie want hier loopt de metro onderdoor dus als je er iets nieuws neer wilt zetten, dan is het toch even oppassen met heien."

"We hebben gekeken wat we aan duurzaamheid konden toevoegen. We hebben een duurzaamheidsscan gemaakt en die toegevoegd aan het renovatieplan."

"Dat is wel iets anders dan wanneer je zegt, ik begin opnieuw, ik kijk naar BENG en ik ga dán beginnen. Dan ga je misschien nóg slimmere dingen doen. Dus we hebben het eigenlijk toegevoegd op het bestaande onderhouds renovatieplan."

"Dan heb je nog een stukje meer investering natuurlijk. Het dak hebben we bijvoorbeeld niks aan gedaan, dat staat verderop in de meerjaren onderhoudsplanning, dan doen we het op dat moment."

"Er ontstaan natuurlijk ook weer nieuwe meerjaren onderhoudsbegrotingen uit zo’n gerenoveerd gebouw wat een veel lagere uitputting geeft op je onderhoudsreserves, dus dat is ook een plus."

Fiets

"Het personeel hier gebruikt fietsen, gewoon of elektrisch, als ze zich tussen de locaties verplaatsen. Ook zij blijven zo in beweging."

Pachten Verenigingen

"Hier hebben we mooie horeca neergezet, met een nieuwe bar. Daarin laten we de uitstraling van de gevel terugkomen, want hij is gemaakt van hetzelfde materiaal als de gevel."

"Voor de verenigingen die hier zitten hebben we nog wat leuks ingebouwd. De LED verlichting onder de bar kan van kleur veranderen. Iedere vereniging kan de kleuren van hun eigen logo instellen. Verenigingen gebruiken deze horecavoorziening als hun eigen kantine. Ze pachten dit dan van ons en exploiteren zelf de bar. De verenigingen kunnen met de inkomsten uit de horeca zo hun sportkas spekken."

"Wat dat betreft ook een winst voor het sportbedrijf. Omdat de verenigingen het doen, kan onze beheerorganisatie zich focussen op de programmering en konden we onze interne organisatie afbouwen. Het is niet een horecalocatie die veel geld oplevert. Nu gaan de verdiensten naar de verenigingen en dat vinden we leuk."

Gevelisolatie

"De buitenlaag van de gevel moest echt vervangen worden. Het hout was doorgerot en op plekken niet veilig meer. Inmiddels is de gevel voorzien van nieuwe aluminium puien en gevelbeplating."

"De nieuwe gevel is niet alleen vanuit een esthetisch oogpunt een aanwinst. Er is namelijk ook 900 m2 isolatie aangebracht. Hierdoor is de Rw waarde van 0 naar 4 gegaan."

Zonnepanelen

"Op het lage gedeelte van het gebouw liggen 308 zonnepanelen. Op het hoge gedeelte kon dat niet, dat kon het gewicht niet aan. Voor dat deel van het dak zoeken we nog een oplossing, bijvoorbeeld lichtgewicht sedum of isolatie. Dat doen we op het moment dat de dakbedekking vervangen wordt."

"Sportcentrum Kralingen nam ongeveer 195.000 kWh af aan stroom. Door de plaatsing van de panelen wordt er nu ruim 80.000 kWh aan groene stroom opgewekt. Deze groene stroom heeft per kWh een CO2 uitstoot van 0,06 kilo. Voor grijze stroom is dat per kWh 0,56 kilo."

Warmteterugwinning Unit

"Bij de warmteterugwinningsinstallatie wordt vervuilde lucht afgevoerd en schone lucht aangevoerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van warmteterugwinning. Tijdens de afvoer van de verbruikte lucht wordt warmte afgegeven aan de schone binnenstromende koele lucht. De schone lucht is dus al verwarmd in plaats van de koude buitenlucht die we voorheen naar binnen bliezen. Dit zorgt voor lagere energielasten doordat er minder opwarming nodig is in de sporthal. De twaalf oude ventilatoren die eerst op het dak stonden zijn vervangen voor twee warmteterugwinningsinstallaties."

"De luchtbehandeling gebruiken we grotendeels ook als verwarming. Sporters geven zelf ook warmte af, dus bijverwarmen is bijna nooit nodig. Her en der in kleinere ruimtes zitten nog wel radiatoren. Het koelen is eigenlijk een grotere uitdaging."

"De installatie op het dak was zo’n 5000 kilo. Dat zouden de dakplaten niet houden. Er is daarom een staalconstructie gemaakt die rust op de stalen profielen van het dak. Daar staan de kasten op."

Slimme Meter

"Hier hebben we de groepenkast en de slimme meters. Dit is het hart van alles. Een groepenkastje waar je nu helemaal niks meer aan ziet. Het was ongeveer twee keer zo groot wat er hing, met allemaal nog van die ouderwetse zekeringen. Dit is allemaal nieuw geworden. De bedrading heeft een gigantische hoeveelheid geld gekost. Om het allemaal volgens de NEN normen te maken."

"We dachten nu een deel te vervangen, maar als de techniek al 44 jaar in een gebouw zit, dan is de kwaliteit van de bedrading en de aansturing niet meer zoals je hem nu wilt hebben. We hadden gehoopt dat dat beter zou zijn dan wat we uiteindelijk tegenkwamen. We hebben eigenlijk alles moeten vernieuwen. Dat is wel een serieuze kostenpost maar het is ook weer veilig."

"Daar hebben we ook van geleerd. Als we nog eens zo’n project gaan doen, dan slopen we al het oude eruit en leggen het opnieuw aan. Dat is vele malen efficiënter dan proberen te herstellen."

"Dus uiteindelijk scheelt dat geld en zeker tijd. Nu moesten we steeds opnieuw gaan kijken. En ergens 5 keer naartoe gaan, steeds voor een ander probleem, is niet efficiënt."

Bewegingssensoren

"Het licht springt nu vanzelf aan maar voorheen brandde hier gewoon dag en nacht licht. Dat ging gewoon via zo’n lichtschakelaartje, dat deed nooit iemand uit. Dus overal in alle ruimtes werkt het licht nu op sensoren dus het wordt alleen maar verlicht als je er bent. Dat gaat ook heel veel energieverbruik schelen. Op sommige plekken zitten de sensoren weggewerkt in de lamp zelf."

Naadloze Vloer

"De vloer in de douches is vervangen door een naadloze vloer. Het was eerst een tegelvloer, met van die hele gore voegen. Daar werd enorm veel op geboend met allerlei chemische rotzooi. Maar hier ga je gewoon met een wisser overheen en het is klaar. Dat scheelt dus ook in onderhoudskosten, gebruik van schoonmaakmiddelen en in de exploitatie."

Douchekop

"De douches gaan aan met een sensor waar je je hand voor moet houden. Hij houdt er vanzelf weer mee op. Het systeem spoelt om de zoveel tijd ook uit zichzelf om legionella te voorkomen. Het heeft een rada-systeem."

Koud Water Kraan

"Vroeger hadden we bij iedere wastafel koud en warm water. Daar hebben we nu alleen koud water van gemaakt met een kraan met een drukknopje dat vanzelf weer uitgaat."

"We hadden hier 42 warmwaterpunten, een kraan waar warm water uit komt. Die hebben we nu teruggebracht naar nog niet de helft, dat scheelt enorm."

"Het zijn ook heel veel kleine dingetjes natuurlijk. Massa is kassa. Dus als je 20 van die kranen hebt, en die bedien je anders, dan scheelt dat gewoon heel veel water."

Interactief Sporten

"Een van de banen heeft een interactieve squash. Op de wand worden dingen geprojecteerd. Zo kun je trainen, maar bijvoorbeeld ook spelletjes spelen. Dat past mooi in onze missie om Rotterdam in beweging te krijgen."

"Voor kinderen werkt deze wand ook goed. Je kunt ook andere ballen gebruiken om tegen de muur te gooien. Het werkt als een soort grote iPad. Leren en bewegen is ook iets wat goed bij elkaar gaat. Zo zitten er dus honderden spelletjes op met ook leerzame elementen. Je ziet bijvoorbeeld een wereldkaart en moet een bal dan op een bepaald land gooien. Zo leren kinderen al bewegend hun topografie."

"Door de verbouwing en de publiciteit hieromheen, zien we dat de squashbanen nu ook meer bezet zijn dan voorheen."

Verlichtingsbesturing

"We hebben hier 6 squashbanen. Er brand alleen licht op de banen die gebruikt worden. Er zit een Digital Addressable Lighting Interface systeem in. Dat stelt niet zo veel voor, het is maar een kastje. Maar daarmee kunnen we al het licht op afstand regelen en we kunnen ook de lichtintensiteit regelen. Dus er brandt nooit onnodig licht. Je kunt het op afstand regelen, maar ook gewoon hier ter plaatse."

"Het systeem is ook slim. Als de projectie van de interactieve squash muur aan gaat, dan gaan ook de twee lampen uit die normaal op de muur schijnen, zodat je de projectie goed ziet."

Radiator

"De squashbanen hebben geen verwarming, maar zijn eigenlijk altijd warm genoeg. Het is hier nooit koud. Er zitten twee radiatortjes in de gang die de gang verwarmen, maar dat is alles."

Glas

"Hier zat een heel oud kozijn in met enkele beglazing. We hebben ook 70 vierkante meter dubbel glas geplaatst. Het lijkt niet zo veel maar het tikt toch wel aan. Het was ook best wel rot eigenlijk."

"De ramen in de voorgevel hebben we 2 keer zo groot gemaakt en daar zit ook allemaal isolerende beglazing in."

"Bijkomend voordeel is dat je minder last hebt van tocht en lawaai."

Ramen Open

"De ramen hier hebben we 2 keer zo groot gemaakt en daar zit ook allemaal isolerende beglazing in, een enorme lap. En de ramen kunnen open, dus de gebruikers kunnen dat zelf regelen. Naast de ventilatie die er is in deze ruimte, kunnen gebruikers dus zelf kiezen of ze extra frisse lucht binnen laten."

Led Verlichting

"In Sportcentrum Kralingen zijn alle lampen vervangen. Het aanbrengen van LED verlichting gaat geschat een besparing van 90.000 kWh per jaar opleveren. Samen met de nieuwe warmteterugwinningsinstallatie en de aangebrachte PV panelen zorgt dit ervoor dat de CO2 uitstoot van elektra nagenoeg 0 is."

"We hebben 642 LED lampen hier in het gebouw zitten. Die zijn van gemiddeld 40 watt naar 8 watt gegaan, dus dat gaat keihard met de besparing. Plus dat we het nu ook nog sturen op aanwezigheid."

Piekbelasting Verminderen

"De doucheruimtes hebben we ingrijpend aangepast. We zijn naar een derde van de oude capaciteit van de douches gegaan. Vroeger zaten hier in een ruimte 9 douches. Nu hebben we 3 cabines met elk een douche. We zien de trend dat individuele cabines in verband met de privacy meer gebruikt worden én dat mensen minder bij ons douchen na het sporten."

"Door het aantal douche punten te verlagen, kan ook de capaciteit van het warme water omlaag. De piekbelasting is dan immers ook een stuk lager als alle douches tegelijk aan staan. Totaal is het aantal warmwater punten teruggebracht van 42 naar nog niet de helft, dat scheelt enorm."

Zonwering

"Voor de voorzijde hebben we zonwering geregeld. De zon staat hier recht op dus dan kan het toch nog warm worden. Het is gewoon in de vorm van een rolgordijn aan de binnenzijde, dus de gebruikers kunnen het zelf regelen."

Externe Verhuur

"Duurzaamheid betekent voor ons ook dat andere gebruikers en huurders het gebouw langdurig kunnen gebruiken. De boksschool is al heel lang een huurder en dat wilden we met en na de verbouwing graag zo houden."

Warmtenet

"In de duurzame warmtenetten van Eneco wordt restwarmte gebruikt, bijvoorbeeld van de Rotterdamse haven of er wordt restafval verbrand. Dit levert veel klimaatwinst op. De CO2 uitstoot gaat namelijk enorm omlaag. Waar Sportcentrum Kralingen in 2018 38.240 m3 aan gas heeft gestookt staat dit gelijk aan een CO2 uitstoot van 68.832 kilo. Door de aansluiting op Stadswarmte wordt de totale uitstoot verlaagt met 75%. Dit komt neer op een CO2 verlaging van 51.624 kilo. Waardoor de nieuwe CO2 uitstoot uitkomt op 17.208 kilo per jaar."

"Deze ruimte hebben we speciaal moeten maken voor de aansluiting. Voorheen was dit een kantoor. Ook hebben we een extra muur moeten plaatsen. Dit alles om te voldoen aan de eisen die Eneco hieraan stelt; de ruimte moest minimaal 16 m2 zijn en 60 minuten brandwerend. De buizen gaan boven de technische ruimte in."

Warmtenet Verwarming

"De grote verwarmingsunit op gas die we vroeger hadden, is vervangen door een kleinere unit die aangesloten is op het warmtenet. Dat scheelt heel veel. Veel pompen die stonden te draaien hier zijn niet meer nodig."